دوره‌ي پنجم مجمع تشخيص مصلحت نظام با تغييرات احتمالي تركيب فعلي(دوره‌ي چهارم) و شايد هم تغييراتي در سياست‌هايش؛ اسفند ماه شروع به كار خواهد كرد.
مجمعي كه بهمن ماه سال 66 به دنبال نامه‌ي آقايان موسوي اردبيلي(رييس ديوان عالي كشور)، خامنه‌اي(رييس جمهور)، احمد خميني(فرزند امام خميني)، مير حسين موسوي(نخست وزير) و اكبر هاشمي رفسنجاني(رييس مجلس) و پاسخ امام به آنها شكل گرفته بود. آنها نوشته بودند كه «اطلاع يافته ايم كه جنابعالي درصدد تعيين مرجعي هستيد كه در صورت حل نشدن اختلاف مجلس و شوراي نگهبان از نظر شرع مقدس يا قانون اساسي ، با تشخيص مصلحت نظام و جامعه ، حكم حكومتي را بيان نمايد . در صورتي كه در اين خصوص به تصميم رسيده باشيد ، با توجه به اينكه هم اكنون موارد متعددي از مسايل مهم جامعه بلاتكليف مانده ، سرعت عمل مطلوب است». و پاسخ داده شده بود:
«بسم الله الرحمن الرحيم گرچه به نظر اينجانب پس از طي اين مراحل، زير نظر كارشناسان كه در تشخيص اين امور مر جع هستند ، احتياج به اين مرحله نيست ، لكن براي غايت احتياط در صورتي كه بين مجلس شوراي اسلامي و شوراي نگهبان شرعا و قانونا توافق حاصل نشد ، مجمعي مركب از فقهاي محترم شوراي نگهبان و حضرت حجج اسلام آقاين خامنه اي ، هاشمي ، اردبيلي ، توسلي ، موسوي خوئيني ها و جناب آقاي مير حسين موسوي و وزير مروبط براي تشخيص مصلحت نظام اسلامي تشكيل گردد و در صورت لزوم راي اكثريت اعضاي حاضر اين مجمع مورد عمل قرار گيرد . احمد در اين مجمع شركت مي نمايد تا گزارش جلسات به اينجانب سريعتر برسد . حضرات آقايان توجه داشته باشند كه مصلحت نظام از امور مهمه اي است كه گاهي غفلت از آن موجب شكست اسلام عزيز مي گردد امروز جهان اسلام نظام جمهوري اسلامي ايران را تابلوي تمام نماي حل معضلات خويش مي دانند . مصلحت نظام و مردم از امور مهمه اي است كه مقاومت در مقابل آن ممكن است كه اسلام پابرهنگان زمين را در زمان هاي دور و نزديك زير سوال ببرد و اسلام آمريكايي مستكبرين و متكبرين را با پشتوانه ميلياردها دلار توسط ايادي داخل و خارج آنان پيروز گرداند . از خداوند متعال مي خواهم تا در اين مرحله حساس آقايان را كمك فرمايد .روح الله الموسوی الخميني به تاريخ 17 بهمن ماه 1366 »
در متن حكم مشخص نشده كه چه كسي رييس باشد، اصلا هم معلوم نبوده كه براي چه مدتي بايد كار كند. اما بعد از
دو سال با فوت امام خميني، بازنگري قانون اساسي و به رهبري رسيدن آقاي خامنه‌اي، دوره‌ي دوم كار مجمع شروع شد؛ با اختيارات جديدي كه در قانون اساسي بازنگري شده آمده بود و تركيبي جديد. مجمع به دستور رهبر تشكيل مي‌شود؛ تركيب و مدت زمان هر دوره در قانون نيامده براي همين هر دفعه اين حكم رهبر است كه تعيين كننده خواهد بود.وظايف مجمع طبق بازنگري قانون اساسي از مشاوره به رهبر در تعيين سياست‌هاي كلي نظام، پيشنهاد چگونگي حل معضلات نظام، حل اختلافات مجلس و شوراي نگهبان هست تا ايفاي نقشي مهم در بازنگري قانون اساسي و شكل دهي شوراي موقت رهبري در موقع ضرورت.
تركيب دوره‌ي دوم كه در 12 مهر 1368 تشكيل شد:فقهاي شوراي نگهبان (6نفر)، روساي سه قوه (قواي مجريه - مقننه و قضائيه)، وزير مربوط ( وزيري كه موضوع مورد بحث مجمع مربوط به وي مي‌شود)، رييس كميسيون مربوط در مجلس شوراي اسلامي، و آقايان مهدوي كني، يوسف صانعي، سيد احمد خميني، سيد محمّد موسوي خوئيني‌ها، محمّد علي موحدي كرماني، حسن صانعي، محمّد رضا توسلي، عبدا…نوري و ميرحسين موسوي.
رييس دوره‌ي دوم كه هفت سال ادامه داشت طبق حكم رهبري، «رييس جمهور» بود يعني هاشمي رفسنجاني. اين دوره تا 27 اسفند ماه سال 1375 ادامه داشت كه رهبري حكمي ديگر صادر كرد با اين تركيب:
الف: روساي سه قوه‌ي مجريه - مقننه و قضائيه ب: فقهاي شوراي نگهبان ج: وزير يا رئيس دستگاهي كه موضوع مورد بحث در مجمع مربوط به آن مي‌شود
2- شخصيتهاي حقيقي:آقايان هاشمي رفسنجاني، مهدوي كني، اميني نجف آبادي، واعظ طبسي، احمد جنتي، امامي كاشاني، حسن حبيبي، مير حسين موسوي، ولايتي، محمدي ري شهري، حسن صانعي، حسن روحاني، موسوي خوئيني‌ها، عسگر اولادي، دري نجف آبادي، علي لاريجاني، مصطفي مير سليم، توسلي محلاتي، عبدا…نوري، مرتضي نبوي، فيروز آبادي، غلامرضا آقازاده، بيژن نامدار زنگنه، محمّد هاشمي، محسن نوربخش، محسن رضائي (دبير مجمع)
بنابر اين حكم دوره‌ي سوم 5 ساله بود و هاشمي رفسنجاني به رياست آن منصوب شد. اين حكم همزمان با آخرين سال رياست جمهوري آقاي هاشمي صادر شده، بنابر اين از سال بعد از آن شخص ديگري رييس جمهور مي‌شد و اگر در متن حكم رييس مجمع همچنان «رييس جمهور» مي‌بود، سال 76 حتما رييس مجمع تغيير مي‌كرد، اما شايد به همين خاطر در آن حكم آقاي هاشمي به عنوان شخصيت حقيقي‌اش رييس مجمع معرفي شد و خاتمي كه چند ماه بعد رييس جمهور شد به عنوان يك عضو عادي در مجمع تشخيص مصلحت عضويت پيدا كرد.
دوره‌ي چهارم كه از اسفند 80 كارش را آغاز كرد هم پنج ساله خواهد بود، بنابر اين تا چند روز آينده حكم جديد تعيين مي‌كند كه آيا تغييري در تركيب اين اعضا پيش خواهد آمد يا نه؟ تركيب دوره‌ي چهارم به اين شرح است با رياست مجدد آقاي هاشمي رفسنجاني:
1 ـ شخصيتهاي حقوقي عضو، عبارتند از: الف: روساي سه قوه، ب: فقهاي شوراي نگهبان، ج: وزير يا رييس دستگاهي كه موضوع مورد بحث در مجمع، مربوط به آن دستگاه است ، د: رييس كميسيون مناسب با موضوع مورد بحث از مجلس شوراي اسلامي.در حال حاضر اين اعضاي حقوقي را آقايان احمدي‌نژاد، حداد عادل و هاشمي شاهرودي(رواسال قوا) و آقايان احمد جنتي، محمد مؤمن، غلامرضا رضواني، صادق اردشير لاريجاني، مدرسي‌يزدي و محمد يزدي(اعضاي فقيه شوراي نگهبان) تشكيل مي‌دهند.
2ـ شخصيتهاي حقيقي عضو، عبارتند از آقايان «هاشمي رفسنجاني» ،« اميني نجف آبادي »، «واعظ طبسي»، «جنتي»، « امامي كاشاني»، «موحدي كرماني»، «حسن حبيبي»، «ميرحسين موسوي»، « علي اكبر ولايتي»، «محمدي ري شهري»، «حاج شيخ حسن صانعي»، «حسن روحاني»، «حبيب الله عسگراولادي»، «دري نجف آبادي»، «علي لاريجاني»،«مصطفي ميرسليم»، «توسلي محلاتي»، «مرتضي نبوي»، «فيروز‌آبادي»، «غلامرضا آقازاده»، «بيژن نامدار زنگنه»، «محمد هاشمي»، «محسن رضايي»، «علي‌اكبر ناطق نوري»، «محمدرضا عارف»، «غلامعلي حداد عادل»، «مجيد انصاري»، «حسين مظفر»، «محمدرضا باهنر»، «محمدجواد ايرواني» و «مهدي كروبي»؛ كروبي بعد از مجلس ششم به عضويت منصوب شد ولي بعد از اين كه در انتخابات سال گذشته‌ي رياست جمهوري پيروز نشد از عضويت در مجمع قهر كرد!
نقش مجمع تشخيص روز به روز رو به افزايش است و بعد از انتخابات سال گذشته‌ي رياست جمهوري هم بخش‌هايي از فعالان سياسي كه تا آن روز منتقد قدرت گرفتن بيش از حد مجمع تشخيص بودند اتفاقا از دخالت بيشتر مجمع در امور كشور براي كنترل دولت و مجلس استقبال كردند. بايد ديد آيا رهبري براي دوره‌ي جديد از تركيب متفاوتي با عضويت تعدادي از نيروهاي اصلاح‌طلبي كه از امور اجرايي فارغ شده‌اند استفاده خواهد كرد؟ رييس مجمع كه فكر نمي‌كنم تغيير كند! وظايفش هم كه ماشاءالله به اندازه‌ي كافي زياد هست اما آيا رهبري براي دوره‌ي پنجم سياست جديدي را براي آن تعيين مي‌كند؟ مثلا تعيين سياست‌هاي كلان نظام در حوزه‌ي سياست خارجي!
خیلی خوب بود.
پاسخحذف