خصوصيات مردم باکو(1)

مردم آذربايجان مردم خوشي هستند، پول برايشان زياد اهميت ندارد، شايد اين برداشت کلي از ويژگي آنها باشد که دوست دارند خوب بخورند، خوب بپوشند و خوب بگردند. با حضور يک ماه و نيمه در باکو نمي توانم ويژگي کاملي از آنها بنويسم، فقط شمايي کلي از برداشت هايم در اين مدت مي نويسم، باشد که در يادداشت هاي ديگر به جزئيات آن بپردازم.

کتاب هاي مذهبي در روزنامه فروشي ها در کنار روزنامه ها و مجله هاي برهنگي فراوان است، اين کتاب ها اکثر مطلقشان در ايران چاپ شده. حتي علائم و نشانه هاي مذهبي چاپي و تزئيني همگي کار ايران است. البته جالبه که بيشتر اين کتاب ها به روسي و آذري ترجمه شده، چون آنها نمي توانند فارسي يا عربي بخوانند. مثلا توي ماشين ها مي بيني به عنوان تبرک يک قرآن کوچک يا دعا به آينه ي وسط آويزان کرده اند، يا در خيلي از مغازه ها بسم الله يا تصاوير منسوب به حضرت علي(ع) و حضرت محمد(ص) نصب شده.

زنان نيمه برهنه در خيابان زياد هستند، هم آذري هم روس، هم اروپايي. با نزديک شدن فصل سرما به تدريج از تعداد و اندازه ي برهنگي آنها هم کمي کاسته شده، شايد اين نوع لباس پوشيدن براي ماها عجيب باشه اما براي خودشون کاملا عادي است. مجله هاي برهنگي در خيابان فراوان است، مجله فروشي هايي که مجله هاي خود را روي يک تکه تخته که مانند قاب عکس بزرگ رو ميزي است مي گذارند، اکثر مطلق مجله هايشان هم از اين نوع است که بيشترشان خارجي هستند. صفحات رويي اين مجله ها بسيار وقيحانه است، با يک نگاه به اين مجله فروشي ها، چشم عابر 100 تصوير برهنه را مي بيند! جوان هايشان اين چنين تصاويري را مي بينند که آن طور با هم راحت برخورد مي کنند، يک بار با مطهره خانم در کنار ساحل قدم مي زديم، خيلي خجالت کشيديم، يک گوشه جفت جفت همديگر را چسبيده بودند، البته کار به جاهاي باريک نمي کشيد اما بالاخره از لحاظ ها آزاد هستند! چوخ چوخ.

در کنار اين زنان، چند تايي هم مي بيني که حجابشان کامل است، مرداني را هم مي بيني ريش بلندي دارند بر عکس اکثر مطلق مردان در اينجا که صورتشان را هر روز با تيغ مي تراشند. اين مردان ريش دار چچن هايي هستند که به دليل درگيري هاي داخلي چچنستان در جمهوري هاي ديگر زندگي مي کنند.

در تبليغات روي تابلوهاي بزرگ در خيابان ها از تصوير زنان برهنه زياد استفاده مي شود، بسيار مبتذل. کلا دو نوع تصوير آدم به صورت بزرگ در شهر مي تواني ببيني که به در و ديوار نصب شده، يکي همين تصاوير، يکي هم تصوير بزرگ آقاي الهام علي اف رييس جمهور فعلي و پدر مرحومش حيدر علي اف رييس جمهور فقيد آذربايجان.

آشغال سيگار را روي زمين ميريزند، هر جايي که فکرش را کني، اصلا رعايت نظافت را نمي کنند، با اين که بيشتر معابرشان سطل آشغال هست؛ زياد هم سيگار مي کشند، پير و جوان، زن و مرد. تو راه پله هاي اکثر آپارتمان ها هم پر است از آشغال، آنجا بوي تعفن مي آيد، گاهي هم انگار به عنوان مستراح از آنجا استفاده مي شود، البته نه هر وقت، شايد گاهي که لازم باشد!

روزنامه زياد است، به زبان هاي روسي و آذري، اما تيراژ آنها کم است، مردم کم روزنامه مي خوانند، کمتر ديدم کسي روزنامه بخرد و بخواند. البته گاهي در مترو ديده ام که تعداد بسيار اندکي روزنامه در دست دارند، آن هم بيشتر روزنامه اي ورزشي به نام «فوتبال». اينجا هم مردم به فوتبال علاقه ي زيادي دارند، گاهي براي بازي هاي فوتبال قسمتي از شهر که اطراف ورزشگاهشان است ترافيک مي شود، چند تا از جوان ها که از آنجا آمده اند را هم پرچم به دست مي بيني.

حدود 10 شبکه ي تلويزيوني که در اينجا با آنتن معمولي قابل دريافت است فقط آذربايجاني نيستند، چند کانال ترکيه و روسيه جزو آنهاست.




حاشيه : گزارش بچه هاي ايسنا درباره ي دانشجويان ستاره دار که ديروز فرستاده بودند خيلي خوب بود؛ احسنت. انصافا تحکيمي ها تو اين مساله خوب جلو رفتند و حقشان را گرفتند، اين اعضا را به آنها اميدوارتر مي کند. اما مشکل ديگر دانشجويان سياسي غير دولتي، محدود کردن تشکل هاي آنهاست، به خصوص انجمن هاي اسلامي. هر روز که خبرها را مي خوانم محدوديتي جديد، يک را مي بندند، يکي را بازخواست مي کنند، ... اما اميد بايد داشت، اگر با شرايط سخت کار نکنيد که شق القمر نکرده ايد، هر بچه اي مي تواند فعاليت کند، اصل کار، کار در شرايط دشوار است، بسيج دانشجويي هر روز براي خودش بيانيه مي دهد، همايش جهاني برگزار مي کند، تحصن و راهپيمايي در مقابل اين سفارت خانه و آن سازمان مي گذارد!

عکس : دو سالي که در ميدان صادقيه ي تهران بوديم(از مرداد 83)، وقتي صبح ها از آن طرف ميدان مي گذشتم اين مرد مستمند را مي ديدم که نشسته و دست گدايي در پيش خلق دراز مي کند، تابستان و زمستان هم نداشت. نکته ي جالب اين بود که جايش همين جاست که در عکس مي بينيد، دقيقا جلوي در يک بانک دقيقا توي ميدان! مطهره خانم هر وقت گدا مي بينه حالش متحول مي شه، دوست داره درباره ي آنها تحقيق کنه و ببينه اين مساله راه حل هم داره. حالا هر چي من بگم که خيلي از آنها از من و تو وضعشون بهتره، بازم نمي شه جلوي غصه خودنش رو براي همون يه ذره اي که واقعا مستمند هستند، گرفت.